మన దేహం లో ఎన్నో ఎండోక్రైన్ గ్రంధులు ఉన్నాయి. వీటిని తెలుగు లో వినాళ గ్రంధులు అంటారు.ఈ గ్రంధులలోనుంచి ప్రత్యెకమైన జీవ రసాయనాలు విడుదల అవుతుంటాయి, నిత్యమూ. ఈ ప్రత్యేక జీవ రసాయనాలను  హార్మోనులు అంటారు. ఈ గ్రంధులలో తయారైన హార్మోనులు ఏ నాళమూ లేకుండా సరాసరి మన రక్తంలోకి విడుదల అవుతుంటాయి. అందుకే వీటికి ‘ వినాళ గ్రంధులు ‘  అని పేరు వచ్చింది ( అంటే ‘ Endocrine glands ‘ ) 

ఈ గ్రంధులలోనుంచి  హార్మోనులు చాలా స్వల్ప పరిమాణం లో విడుదల అవుతుంటాయి. అయినప్పటికీ ఈ హార్మోనులు మనకు ఎంతో ముఖ్యం.  అనేక కీలకమైన జీవ క్రియలను ఈ హార్మోనులు ప్రభావితం చేస్తాయి,  మన జీవితాంతమూ. ఈ హార్మోనుల లోపం వల్ల మన దేహం లో తీవ్ర అస్వస్థత కలగ వచ్చు.

ఉదాహరణకు : థైరాయిడ్ గ్రంధి నుంచి థైరాయిడ్ హార్మోను విడుదల చేయ బడుతుంది. అట్లాగే మగవారి లో యాన్డ్రోజనులు, అంటే ‘ androgens’ , ఆడ వారిలో ఈస్త్రోజెనులు, లేక ‘ estrogens’ విడుదల అయి మనలో మన లింగ నిర్ధారణకు కారణమవుతాయి.

అలాగే ఇన్సులిన్ హార్మోను మన రక్తములో గ్లుకోసు ను నియంత్రించటమనే ముఖ్య విధి నిర్వర్తిస్తుంది.

స్త్రీలలోనూ , పురుషుల్లోనూ, ఈ కామ వాంచలు, రతిక్రియ ఎట్లా ప్రేరేపించ బడతాయో రేపటి టపా నుంచి మనం తెలుసుకుందాము. దానితో పాటు మానవులలో వాటి లోపాల వల్ల తలెత్తే సమస్యలూ, వాటిని ఎట్లా సరి చేయ వచ్చో కూడా మనం కొంత తెలుసుకుందాము.