మతి పరిభ్రమణం మనకు మంచిదే ! . 1.
చాలా కాలం నుంచీ మతి పరిభ్రమించడం ఒక జాడ్యం గా భావించ బడుతూ ఉండేది. మనం ఆలోచిస్తున్న సమస్య పైన కేంద్రీకరించడము, అట్లాగే మనకు అనవసరమైన ఆలోచనలను జల్లెడ పట్టి ( అంటే వేరు చేసి ), అసలు సమస్య పైన ధ్యాస పెట్టడం కూడా మంచిదేనని. ఇక్కడ ఒక విషయం గమనించాలి. మన జ్ఞాపక శక్తి రెండు రకాలు గా పనిచేస్తుంది. అది ఎగ్జిక్యుటివ్ ఫన్క్షనింగ్, అంటే సమస్యలను పరిష్కరించే నైపుణ్యం, ఇంకా వర్కింగ్ మెమరీ అంటే తాత్కాలిక జ్ఞాపకాలు. ఈ వర్కింగ్ మెమరీ సరిగా పనిచేస్తూ ఉంటే అది ఎగ్జిక్యుటివ్ ఫన్క్షనింగ్ ను నియంత్రించుతూ అంటే కంట్రోలు చేస్తూ ఉంటుంది. ఈ వర్కింగ్ మెమరీ బాగా ఉన్న వారు , సమస్యలను విశ్లేషించి చూడడం లో నైపుణ్యం సాధించినా, వారికి అప్పుడప్పుడూ , మెరుపు లాంటి ఆకస్మిక ఐడియా లూ , ఆలోచనలూ అవసరమైన సమస్యలను పరిష్కరించే సమయం లో మాత్రం కొంత తడబడుతూ ఉంటారని పరిశోధనల వల్ల తెలిసింది.
‘ Often, the best way to solve a problem is to not focus ‘ అని అంటారు, ఇలినాయిస్ విశ్వవిద్యాలయం లో సైకాలజిస్ట్ , జనిఫర్ వైలీ. ఆమె ఒక ఉదాహరణ ఇచ్చారు. High, book and sour – ఈ పదాలకు ఇంకో ఏ ఒక్క పదం వాడితే ఇంకో మూడు కొత్త పదాలు అవుతాయి ? ఈ ప్రశ్న కు మన విశ్లేషణ ఉపయోగించి పరిష్కరించుదామని అనుకుంటే వీలు పడదు. మనకు తెలిసి ఉంటే, జవాబు, మెరుపు లాగా కనిపిస్తుంది. ( పై ప్రశ్న కు జవాబు note. ఈ పదాన్ని జత చేస్తే మూడు కొత్త పదాలు , high note, note book, sour note , ఏర్పడతాయి కదా ! ) మెంఫిస్ విశ్వవిద్యాలయం లో హోలీ వైట్ ఇంకో పరిశీలన చేశారు. ఆమె ఒక ఇటుక ను చూపించి, ఆ ఇటుక తో ఎన్ని ఉపయోగాలు ఉన్నాయో రాయమని పరీక్ష చేశారు. ఈ ప్రశ్న శులభ మైనదే ! ఆశ్చర్య మేమిటంటే, ADHD అనే వ్యాధి ఉన్న వారు ( ఈ వ్యాధి ఉన్న వారి లో ఏకాగ్రత అంటే చేస్తున్న పని మీద కేంద్రీకరించడం లోపిస్తుంది.), వర్కింగ్ మెమరీ ఉపయోగించి విశ్లేషించి సమస్యను పరిష్కరించ గలిగే వారి కంటే బాగా జవాబు రాయ గలిగారు. ఈ పరిశోధనల వల్ల మనం మన ఆలోచనలను, చేస్తున్న పని మీద నుంచి అప్పుడప్పుడూ మళ్ళించడం వల్ల మనలో సృజనాత్మక శక్తి పెంపొందు తుంది అనితెలిసింది , అంటే క్రియేటివిటీ పెరుగుతుంది. సృజనాత్మక శక్తి కి ముఖ్య లక్షణం, మనలో మెరుపులా వస్తున్న ఆలోచనలను జోడించడమే. అట్లా జోడించడం, లేదా లంకె వేయడం మనం ఎంత నైపుణ్యం తో చేస్తూ ఉంటే, అంత మనలో క్రియేటివిటీ అంటే సృజనాత్మకత పెరుగుతూ ఉంటుంది.
మరి ఈ విషయాలన్నీ నిజమేనని మనం ఎట్లా నమ్మ గలము?:
మాలియా మాసన్, కొలంబియా విశ్వవిద్యాలయం లో చేసిన పరిశోధనల వల్ల, యదాలాపం గా అంటే చేస్తున్న పని మీద ఫోకస్ అప్పుడప్పుడూ చేయని వారి మెదడు ఫంక్షనల్ ఎమ్మారై ( fMRI ) అనే అతి సున్నితమైన స్కాన్ తో పరిశీలించి చూడడం జరిగింది. ఈ పరిశీలనలలో ఏకాగ్రత తక్కువ గా ఉన్న వారి మెదడు లో ఉన్న నాడీ తంత్రుల సముదాయం ఒకటి ( constellation of neural regions ) ఎక్కువ క్రియాశీలం అవుతుండడం జరిగింది. మానవుల మెదడు లో ఈ నాడీ తంత్రుల సముదాయం ఇంతవరకూ కనుగొనలేదు. ఈ నాడీ తంత్రుల సముదాయాన్ని డిఫాల్ట్ నెట్ వర్క్ అని పిలుస్తున్నారు. ఈ డి ఫాల్ట్ నెట్ వర్క్ ముఖ్యం గా మన మెదడు లో ఉన్న వివిధ రకాలైన జ్ఞాపకాలను జల్లెడ పట్టి, వాటిని ఒక క్రమం లో అట్టి పెడుతుంది. అంటే మన కంప్యుటర్ లో మనం మనకు కావలసిన ఇన్ఫర్మేషన్ ను సేవ్ చేసుకుంటూ ఉన్నట్టు గా ! స్కూలర్ అనే శాస్త్ర వేత్త ఇంకో విషయం కూడా గమనించడం జరిగింది. ఈ డి ఫాల్ట్ నెట్ వర్క్ కూ ఎగ్జిక్యుటివ్ కంట్రోలు కూ కూడా కనెక్షన్లు ఉన్నాయని. అంటే మనం , చేస్తున్న పని మీద ధ్యాస తక్కువ చేసుకుని , పగటి కలలు కంటున్నప్పుడు కూడా , ఆ పగటి కలలో అవసరమైన ఐడియా లనూ, ఆలోచనలనూ , ఎగ్జిక్యుటివ్ కంట్రోలు అను సంధానం చేసుకుంటూ ఉంటుంది.
కానీ లండన్ లో ఉన్న గోల్డ్ స్మిత్ విశ్వవిద్యాలయం కు చెందిన భట్టాచార్య ‘ పగటి కలలు ‘ కంటున్న ప్రతి వారికీ సృజనాత్మక శక్తి ఉందని అనుకోలేము ‘ అని అంటారు. అదే సమయం లో ఆయన చేసిన పరిశోధనల వల్ల మనం ఎక్కువ రిలాక్స్ అయినప్పుడు సృజనాత్మకత కూడా ఎక్కువగా ఉంటుందని విశదమైంది. ఏ పని అయినా చేసే ముందు కానీ , చేస్తున్న సమయం లో కానీ , మనకు యాంగ్జైటీ ఉన్నప్పుడు, ఆ పనిని సరిగా చేయలేక పోవడం మన అనుభవం లోనిదే కదా !
మంచి సంగీతం వింటే కానీ, లేదా కామెడీ కార్యక్రమాలు చూస్తూ ఉన్న్నప్పుడు కానీ సృజనాత్మకత ఎక్కువ అవుతుందని కూడా తెలిసింది. అదే హారర్ సినిమాలు చూస్తూ ఉంటే మన సృజనాత్మకత తక్కువ అవుతుంది. ( సమాప్తం ).
అందుకేనేమో పూర్వ భారత అద్యక్షులు అబ్దుల్ కలాం గారు అన్నారు ‘ కలలు కనండి. ఎందుకంటే , గొప్ప వారు కన్న గొప్ప కలలన్నీ నిజమయ్యాయి ‘ అని.
( ఈ వ్యాసం తాజా సంచిక ‘ న్యూ సైంటిస్ట్ ‘ ముఖ పత్ర శీర్షిక ‘ నుంచి అనువదించ బడ్డది. వివరం గా ఈ వ్యాసం చదవాలనుకుంటే ఈ పత్రిక లో చదవచ్చు కానీ అందులో ఈ వ్యాసం ఆంగ్లం లో ఉంది. )
వచ్చే టపాలో ఇంకొన్ని సంగతులతో కలుద్దాము !
బాగు www. baagu.net 