Our Health

Archive for జూన్ 11th, 2012|Daily archive page

మనలో ఉత్తేజం గురించి మ్యాస్లో ఏమన్నాడు ?.4.

In మానసికం, Our minds on జూన్ 11, 2012 at 6:50 సా.

 మనలో ఉత్తేజం గురించి  మ్యాస్లో ఏమన్నాడు ?.4.

అమెరికన్ సైకాలజిస్ట్ , అబ్రహం మ్యాస్లో  1943 లో మానవులలో ఉత్తేజం మీద  ఒక థియరీ ప్రచురించాడు. ఆయన మానవులలో ఉత్తేజం కలిగించే కారణాల గురించి విస్తృతం గా పరిశీలనలు చేశాడు. ఆయన తన పరిశీలనల లో  , తమ సమకాలీనులు, అత్యంత ప్రతిభావంతులు అయిన  ఆయిన్ స్టీన్ , ఎలేనార్ రూస్వేల్ట్ , మొదలైన వారిని, అంతే కాకుండా అమెరికన్ కాలేజీలలో చదివే అత్యంత ప్రతిభావంతులైన విద్యార్ధులు ఒక శాతం మందిని కూడా  క్షుణ్ణం గా పరిశీలించి, తనదైన  మోటివేషన్ థియరీ ని ప్రచురించాడు. దీనినే మ్యాస్లో థియరీ అఫ్ హుమన్ మోటివేషన్ – లేదా మ్యాస్లో  హైరార్కీ అఫ్ నీడ్స్ ‘ అంటారు. మ్యాస్లో ప్రతిపాదించిన ఈ థియరీ ని హ్యుమనిస్టిక్ థియరీ అని కూడా అంటారు. 

మ్యాస్లో హైరార్కీ అఫ్ నీడ్స్ : ఉత్తేజం మీద అత్యంత ప్రముఖమైన థియరీ లలో ఒకటి గా భావింప బడుతున్న, ఆసక్తి కరమైన ,   ఈ మ్యాస్లో హైరార్కీ అఫ్ నీడ్స్ గురించి మనం తప్పకుండా తెలుసుకోవాలి ! 
మ్యాస్లో ప్రకారం, మానవులలో ఉత్తేజం అనేక అంచెలు గా ఉంటుంది. దీనిని మ్యాస్లో  ఒక పిరమిడ్ గా వర్ణించాడు. ఆ పిరమిడ్ లో అడుగు భాగాన, మానవుల బేసిక్ నీడ్స్ అంటే ప్రాధమిక అవసరాలను పొందు పరిచాడు( అంటే నీరు , ఆహారం , నిద్ర లాంటివి ) . ఆ తరువాత , రక్షణ లేక భద్రత, ఆ తరువాత , స్నేహం ,కుటుంబం, ప్రేమ, కామ వాంఛ,  ఒక వ్యక్తికో , ఒక సంఘానికో చెందాలనుకునే కోరిక, ఆ తరువాత సాధించాలనే తపన , సంఘం లో గౌరవం, ఆ తరువాత  పిరమిడ్ కు శిఖర భాగం లో క్రియేటివిటీ , అంటే తాము నేర్చుకున్న కళల లో, విజ్ఞానం లో ,  నైపుణ్యం లో అత్యున్నత శిఖరాలు అధిరోహించడం , తమ పరిమితులు తెలుసుకోవడం , తారతమ్యం లేకుండా ,తోటి  మానవులనందరినీ సమానం గా  భావించడం, ఇలాంటి లక్షణాలు ఉంచాడు . పైన పటం చూడండి.   గమనించ వలసిన విషయం ఏమిటంటే , మానవులు ఈ పిరమిడ్ లో ఒక్కో అవసరమూ సాధిస్తూ , తరువాతి అవసరం కోసం ఉత్తేజం పొందు తున్నారన్న మాట. అంటే ఒకసారి మనకు తినటానికి సరిపడినంత ఆహారం , ఉండడానికి నీడ , అంటే ఇల్లు , సరి అయిన నిద్ర , కామ వాంఛ లో సంతృప్తి – ఇవన్నీ సాధించిన తరువాత, వాటి కోసం ఉత్తేజం సన్న గిల్లుతుంది. అప్పుడు, పిరమిడ్ లో తరువాత ఉన్న , భద్రత , కోసం ఉత్తేజం పొందుతామన్న మాట. ఒకసారి భద్రత సాధిస్తే, ఆ తరువాతి లక్ష్యాన్ని , లేదా గమ్యాన్ని చేరుకోవడానికి ఉత్తేజం పొందుతామన్న మాట !  ఈ పిరమిడ్ లో అత్యున్నత శిఖరం లో ఉన్న లక్ష్యాన్ని ‘ self actualisation ‘ అంటే మనల్ని మనం అన్ని విధాలుగా సంపూర్ణం గా తెలుసుకోవడం. అంటే మన శక్తి సామర్ధ్యాలను సంపూర్ణం గా బహిర్గతం చేసుకొని వాటి ఫలితాలను కూడా ప్రత్యక్షం గా  చూడ గలగడం. 
మ్యాస్లో చెప్పిన మిగతా ఆసక్తికర విషయాలు వచ్చే టపాలో తెలుసుకుందాము ! 


మానవులలో ఉత్తేజం ( మోటివేషన్ ) గురించి శాస్త్రవేత్తలు ఏమంటారు ?.3.

In మానసికం, Our minds on జూన్ 11, 2012 at 10:17 ఉద.

మానవులలో  ఉత్తేజం ( మోటివేషన్ ) గురించి శాస్త్రవేత్తలు ఏమంటారు ?.3.

 

మానవులు  అభివృద్ధి పధం లో ముందుకు పోవడానికి అతి కీలకమైన ‘ ఉత్తేజానికి కారణాలు ‘ అనేక మంది శాస్త్ర వేత్తలు, సైకాలజిస్ట్ లు అనేక దశాబ్దాలు గా పరిశోధనలూ, పరిశీలనలూ చేశారు. ఈ పరిశోధనా వివరాలను మనం రెండు రకాలు గా చెప్పుకోవచ్చు.ఒకటి:   మానవ ప్రవర్తన కు సంబంధించిన ఉత్తేజం ( behaviour  model ). రెండు:. మానవ జ్ఞానానికి సంబంధించిన ఉత్తేజం ( cognitive model ).
మానవ ప్రవర్తన కు సంబంధించిన ఉత్తేజం గురించి కొంత తెలుసుకుందాము.
ఈ థియరీ ప్రకారం, మానవులలో ఉత్తేజం వారి మూల అవసరాలు , అంటే బేసిక్ డ్రైవ్ ల   ను బట్టి వస్తుంది అని.  బేసిక్ డ్రైవ్ లు , అంటే  ఆకలి, కామ కోరికలు , లాంటి  ఎమోహన్స్. ఉదాహరణకు , మనకు ఆకలి అయినప్పుడు , ఆహారం కావాలి అనిపిస్తుంది కదా, అట్లా ఆహారం కోసం ప్రయత్నించాలనే ఉత్తేజం వస్తుందన్న మాట. అట్లాగే  మనకు కామ వాంఛ తీర్చుకోవాలనే బేసిక్ డ్రైవ్  ( అంటే మూల అవసరం ) కలిగినప్పుడు, మనం ఉత్తేజం అంటే మోటివేట్ అయి తదనుగుణం గా ప్రయత్నాలు ప్రారంభిస్తాము. అంటే మనకు ఒక ప్రేరణ లేదా స్తిమ్యులాస్  కలిగినప్పుడు, ఆ స్తిమ్యులాస్ కు అనుగుణం గా మనం  చేసే ప్రతి చర్య అంటే రెస్పాన్స్ – వీటి పైన మన ఉత్తేజం కూడా ఆధార పడి ఉంటుందని భావించ బడుతూ ఉంది.
ఇలాంటి బేసిక్ నీడ్స్ ను సంతృప్తి పరుచుకోవడానికి , మానవులు పొందే ఉత్తేజం , రెండు రకాలు గా , అంటే మనకు రివార్డ్ గానూ , లేదా పనిష్మెంట్ గానూ మార వచ్చు. అంటే మనకు ఆకలి అయినప్పుడు, మనం ఉత్తేజం పొంది, ఆహారం సంపాదించుకుని, తింటే , అది రివార్డ్ అనబడుతుంది. అంటే మనం పొందిన ఉత్తేజం , ఫలితాన్ని వెంటనే ( ఆహార రూపం లో ) ఇచ్చింది కనుక దానిని రివార్డ్ అంటారు. అదే ఆహారం దొరకని సమయం లో మనం ఉత్తేజం పొందుతున్నా , ఫలితం ( ఆహారం దొరకలేదు కాబట్టి ) శూన్యం కాబట్టి దానిని పనిష్మెంట్ అంటారు. పైన వివరించిన థియరీ లో  గమనించ వలసినదేమిటంటే ,  మనం పొందే ఉత్తేజానికి కారణాలు , బాహ్య పరమైనవి అంటే ఎక్స్టర్నల్ ( external stimuli ). అంటే మన మానసిక మార్పులు కాదు. కేవలం మన భౌతిక కారణాలను సంతృప్తి పరుచుకోవడానికి మాత్రమె మనం ఉత్తేజం చెందుతున్నట్టు ఈ థియరీ వివరిస్తుంది. 
కానీ గత పాతిక సంవత్సరాలలో , సైకాలజిస్ట్ లు ఈ ఉత్తేజానికి కొత్త నిర్వచనం ఇవ్వటానికి ప్రయత్నించారు. వారి వాదన ప్రకారం, మానవులలో ఉత్తేజానికి మూల కారణం , వారి ఆలోచనలు, ఆలోచనా సరళి. అంటే వీరి ప్రకారం ఉత్తేజం మన బేసిక్ డ్రైవ్ వల్ల వస్తున్నది కాదు అని.  ఈ రెండవ రకాన్ని కాగ్నిటివ్ మోడల్ అఫ్ మోటివేషన్ అంటారు.  ఇది మన నిత్య జీవితం లో అత్యంత ఉపయోగకారి అయిన విధానం. దీని వివరాలు వచ్చే టపాలో తెలుసుకుందాము ! 
%d bloggers like this: