పాజిటివ్ సైకాలజీ. బయటి, లోపలి కారణాలు . 19.
క్రితం టపాలో మనం రెండవ రకానికి చెందిన ఆశా వాదులు , నిరాశా వాదులు ఏవిధం గా ఆలోచిస్తారో తెలుసుకున్నాము కదా ! ఇప్పుడు మూడవ రకం ఏంటో చూద్దాము.
ఈ రకం లో జీవితం లో పొరపాటు జరిగినప్పుడు , ఆశా వాదులు అంటే ఆప్టిమిస్ట్ లు బాహ్య కారణాలు (external ) వెతుకుతారు. అంటే వారు వారిని నిందించుకోరు. బయటి కారణాలు ఏమైనా ఉన్నాయో లేదో ఆలోచిస్తారు , తమ జీవితం లో జరిగిన పొరపాట్లకు. కానీ పెసిమిస్ట్ లు, వారి జీవితం లో జరిగిన పొరపాట్లకు వెంటనే వారిని వారే నిందించు కుంటారు.
ఇలా బయటి కారణాలు వెతికే వారు ఎక్కువ పాజిటివ్ దృక్పధం కలిగి ఉంటారు. కానీ తమకు తామే నిందించు కునే పెసిమిస్ట్ లు నిరాశా జనకం గా ఉండి, తమను తాము నిందించు కుంటూ( internal ) , విమర్శించుకుంటూ ఉంటారు. ఈ ఆత్మ విమర్శ కొంత వరకూ సమంజసమే కానీ ఎక్కువ గా చేసుకుంటూ ఉన్నట్టయితే, పెసిమిజం వారిని ఆక్రమించుకుంటుంది.
డాక్టర్ రీవిచ్ , ఈ మనస్తత్వాన్ని ‘ me, not me ‘ మనస్తత్వం గా వివరించారు. అంటే ఆప్టిమిస్ట్ లు, తమ జీవితం లో జరిగిన పొరపాట్లకు , not me, అంటే నేను కాదు అందుకు కారణం , అని ఇతర కారణాలు వెతుకు తారు , అంటే ఇతరులను, తమ తప్పిదాలకు కారణమంటారు. అంతే కాక, వారు ‘ ఎప్పుడూ కాదు ‘ ఆంతా కాదు ‘ not always’ , not everything ‘ అని తమను నిందించు కోకుండా ఇతర కారణాలు వెతుకు తారు.
డాక్టర్ రీవిచ్ ఈ మనస్తత్వాన్ని , మన వ్యక్తిత్వ తీరు కాక , మన ఆలోచనా ధోరణి అని చెప్పి , ఇది మన ఆలోచనా ధోరణి అవడం వల్ల, మనం మార్చుకోవచ్చు ‘ అంటారు.
అంటే, ఏదైనా పొరపాటు సంభవించినప్పుడు , వెంటనే స్వీయ విమర్శలు మాని , ఆ పొరపాటు జరగటానికి ఇతర కారణాలు ఏవేవి ఉన్నాయో వాటిని పరిశీలించే గుణాన్ని మనం అలవాటు చేసుకోవాలన్న మాట. ఇలా ఇతర కారణాలు అవలోకనం చేసుకున్నప్పుడు, మనం ఎక్కువ ఆశావాదులు గా అంటే పాజిటివ్ దృక్పధం తో ఉంటాము.
ఇలాంటి ఆలోచనా ధోరణి మన జన్యువులలో కాక అంటే జీన్స్ లో కాక, కేవలం మనం ఆలోచించే తీరు లో ఉంటుంది కనుక , మనం దానిని తెలుసుకుని , సవ్యం గా ఆలోచించే అలవాటు చేసుకుంటే , లాభ పడతాము.
వచ్చే టపా లో ఇంకొన్ని సంగతులు తెలుసుకుందాము !
( వచ్చే టపా అయిదారు రోజుల తరువాత వస్తుందేమో, ఈ లోగా టపా పోస్ట్ చేయడానికి ప్రయత్నిస్తాను. అలా జరగక పొతే, క్షంతవ్యుడిని ! )