నన్ను ఎట్లా కనుక్కోవాలి?

మీరు ముఖ్యం గా గుర్తుంచు కోవలసిన విషయం నా తీవ్రత. అంటే severety. ఇది మూడు రకాలు గా ఉంటుంది. Mild, moderate and severe types of depression.
మొదటి దశ లోమనోవ్యాధి తీవ్రత కొద్ది స్థాయి లో ఉండి, మీలో వచ్చే మార్పులు కనిపిస్తాయి. రెండో దశ లో వ్యాధి లక్షణాలు ఇంకొద్దిగా తీవ్రంగా ఉంటాయి. ఇక మూడో దశ లో నేను వారిని ఎక్కువ గా బాధిస్తాను. అంటే నా ఉనికి వల్ల వారు వారి వారి రోజువారీ కార్యక్రమాలు సక్రమంగా చేసుకోలేక పోతారు. ఆటల్లో చదువులో చురుకు గా ఉండే విద్యార్ధులు ముభావంగా, నిరాశాక్తులుగా వారి గదులలో ఒంటరి గా సమయం వెళ్ళబుచ్చుతారు. అత్యంత ఆత్మ న్యూనతా భావం తో క్రుంగి పోతూ , జీవితమూ , జీవించడమూ వ్యర్ధమనుకునే, నిరాశాజనకమయిన, విచక్షణా రహిత మయిన ఆలోచనలు కూడా చేస్తారు. నా మూలంగా నే వారు నిరాశా నిస్పృహలకు లోనవుతున్నారని తెలుసుకోలేక తమనే పదే పదే నిందించుకుంటూ ఉంటారు ఈ మూడో దశలో. దీనికి కారణం వారు విశ్లేషణా శక్తీ, హేతువాద దృష్టీ తాత్కాలికంగా కోల్పోవడం వల్ల!!.
తొలి దశ లో యువతీ యువకులు చదువుల్లో , ఉద్యోగాల్లో వారు క్రితం చూపించిన ప్రతిభ చూపలేక పోతారు. చక్కగా , కలుపుగోలు గా ఉండి చుట్టూ ఉన్నవారిని నవ్విస్తూ ఉండే వారు కాస్తా వారి ‘ వెలుగు ‘ అంటే ‘ స్పార్క్ ‘ కోల్పోతారు. ఇక ఒంటరిగా ఉండేవాళ్లూ , వసతి గృహలల్లో ( అంటే ‘ Hostels ‘ ) ఉండేవాళ్ళు ఎప్పుడూ తలుపులు వేసుకుని దీర్ఘా లోచనల్లో కాలం గడుపుతారు. వారూ రోజూ అనుభవించే జీవితం లోని సాధారణ ఆనందానుభూతులు ఇక అనుభవించడం మానేస్తారు నా బారిన పడి. అంటే ఒక ప్లేటు ఇడ్లీ తింటేనో , ఒక దోశ తింటేనో, ఒక మంచి పాట వింటే వచ్చే ఆనందం కూడా అనుభవించలేక నిరాసక్తత తో ఉంటారు.
ఇటీవల వారి వారి జీవితాలలలో వచ్చిన ఆకస్మిక మార్పులు, కలత చెందే, లేక కలత పేట్టే విషయాలు, సంఘటనలు జరిగినప్పుడు , నేను ప్రత్యక్షం అవుతాను. చదువుల్లో అనుకున్న ఫలితాలు సాధించలేకపోవడం, కొత్త విద్యా కోర్సు లలో చేరడం, ఉద్యోగ ప్రయత్నాలల్లో సఫలీకృతం కాలేక పోవడం, ఇల్లు మారటం, కొత్త ప్రదేశం లో స్థిరపడటానికి ప్రయత్నించడం, ప్రేమ విఫలం అవడం, ఆకస్మిక మరణాలు కుటుంబంలో నో, బంధు మిత్రులల్లో నో సంభవించినప్పుడు, లేక బాగా తెలిసిన వారికి కాన్సర్ వచినట్లు తెలియడమో, ఇలాంటి మార్పులు మీ మీ జీవితాలలలో చోటు చేసుకుంటే మొదటి దశ లో ఉన్న నేను రెండో దశ లోకి మారటానికి ఎక్కువ అవకాశం ఉంటుంది.
డిప్రెషన్ చాల సాధారణం గా కనిపించే మానసిక వ్యాధి. ప్రపంచం లో ప్రతి ముగ్గురిలో ఇద్దరు నా బారిన పడకుండా ఉండరుఎప్పుడో ఒకసారి వారి వారి జీవిత కాలంలో !!
వంశ పారంపర్యంగా జన్యువులల్లో అంటే జీన్స్ లో వచ్చే లోపల వల్ల కొందరు తరచూ నాకు ఆశ్రయం ఇస్తూ ఉంటారు వారికి తెలియకనే. దీర్ఘ కాల వ్యాధులతో బాధ పడుతూన్నవారు కూడా నాకు ఆతిధ్యం ఇచ్చేవారే! కొందరు థైరాయిడ్ గ్రంధి లోపం వల్ల కూడా నాతొ సఫర్ అవుతారు.
పైన వివరించిన విధంగా వ్యాధి లక్షణాలను ప్రతి ఒక్కరూ శ్రద్ధ తో గమనిస్తూ ఉండాలి. నేను మీలో తెచ్చే మార్పులు కూడా గుర్తు పెట్టుకోండి. భార్యా భర్తలు, విద్యార్ధులు, ఉద్యోగస్తులూ ,వృద్ధులు, ఎవరయినా ఈవిషయాలు మనసులో ఉంచుకొని, వారు కానీ వారి స్నేహితులు కానీ, బంధువులు కానీ నాతొ ఎక్కువ కాలం ఉండకుండా తగు జాగ్రత్త లు తీసుకుంటే నా ఆత్మకథ లక్ష్యం నెరవేరుతుంది.
ఇంకో విషయం: విషాదమూ, విచారమూ, దుఖ్హమూ జీవితాల్లో జరిగే సంఘటనలే. కానీ ఆ సంఘటనలతో తీవ్రంగా కలత , ఆందోళన చెంది ఎక్కువ కాలం అంటే మూడు నుంచి ఆరు వారాల పాటు అవే లక్షణాల తో ఉంటె అప్పుడు డిప్రెషన్ గా పరిణామం చెండుతూంది. ముఖ్యం గా ఆ లక్షణాల వల్ల మీ రోజువారీ జీవితాలు , మీరు రోజూ చేసే కార్యక్రమాలూ , కుంటు పడుతూ ఉంటే నేను మీకు దగ్గరవుతున్నట్లు లెఖ్హ!! ఎక్కువ పెస్సిమిస్టిక్ గా అంటే నిరాశావాది గా ఉంటూ ఉండడమూ, జీవితాలను అంతం చేసుకోవాలనే ఆలోచనలూ, పథకాలూ వారి లో నా తీవ్రతను తెలియ చేస్తాయి. ( అంటే మూడో దశ అన్న మాట. ఈ దశ ప్రమాదకరయినది. ఇది గుర్తించిన వెంటనే తగు వైద్య సలహా తీసుకోవడం ఉత్తమం.)
మొదటి దశ లోనే నా లక్షణాలు మీరయినా , మీ తల్లి తండ్రులయినా, మీ స్నేహితులయినా , మీ డాక్టర్ అయినా గుర్తించడం అతి ముఖ్యమయిన విషయం.
రక్త పరీక్షలు కొంత వరకు ఉపయోగ పడుతాయి. ముఖ్యంగా థైరాయిడ్, అనీమియా అంటే రక్త హీనత మొదలైన జబ్బులను గుర్తించడం కోసం. ఒక వేళ యాంటీ దేప్రేసెంట్ మందులు వాడవలసినప్పుడు ముందు గా జరిపిన పరీక్షా ఫలితాలు పోల్చుకోడానికి ఉపయోగపడుతాయి.( తరువాత ఏవయినా మార్పులు మీ రక్తంలో జరిగితే ).
fMRI scan : ఈ పరీక్ష లో మన మెదడు లో జరిగే మార్పులు కొంత వరకూ తెలుసు కోవచ్చు. కానీ ఈ పరీక్ష ఖ్హర్చు తో కూడినది. సాధారణంగా అవసరం ఉండదు.

తరువాతి టపా లో నాకు ఉద్వాసన ఎట్లా చెప్పాలో తప్పక చదవండి !!